είναι ο κεντρικός ήρωας του ομώνυμου ιταλικού παραμυθιού, μια ξύλινη κούκλα που έφτιαξε ο Τζεπέτο για να του κάνει παρέα στη μοναχική ζωή του.
Μια καλή νεράϊδα λυπήθηκε τον Τζεπέτο, έδωσε ζωή στην κούκλα και έτσι ο Πινόκιο έγινε πραγματικό ...
.... αγόρι. Χαρακτηριστικό του παραμυθιού είναι πως κάθε φορά που ο Πινόκιο έλεγε ψέμματα, μεγάλωνε η μύτη του.Δεν πρόκειται για μια "παιδική" ιστορία. Είναι έργο βαθιά ειρωνικό και για αυτό ο Ιταλός φιλόσοφος Μπενεντέτο Κρότσε επέμενε πως πρέπει να το διαβάσει όποιος θέλει να θεωρεί τον εαυτό του καλλιεργημένο άνθρωπο. Μεταφορικά χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει τον άνθρωπο που συνηθίζει να λέει ψέματα.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ - Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Η ιστορία του Πινόκιο Λοιπόν ξεκίνησε πριν από 122 χρόνια, στην Φλωρεντία το 1826. Το πρωτότυπο γράφτηκε το 1883 και όταν ο Κάρλο Κολόντι (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Κάρλο Λορεντζίνι) έστειλε μια περίληψη του παραμυθιού στο περιοδικό «Giornale dei Bambini», όπου και άρχισε όντως να δημοσιεύεται. Η πρώτη εκδοχή ολοκληρώθηκε σε 15 κεφάλαια και
είχε τραγικό φινάλε: ο Πινόκιο απαγχονιζόταν από τους δύο ληστές και ο γερο-Τζεπέτο πέθαινε αβοήθητος στη φυλακή! Η μεγάλη επιτυχία που γνώρισε το δημοσίευμα έπεισε τον Κολόντι να προεκτείνει τη δράση, προσθέτοντας τρία επιπλέον κεφάλαια. Το φινάλε, ωστόσο, παρέμενε εξίσου θλιβερό: τη φορά αυτή ο Πινόκιο τηγανιζόταν σε καυτό λάδι!
Στην πραγματικότητα, ο Κολόντι ενδιαφερόταν ελάχιστα για το χάπι εντ και τα ηθικά διδάγματα που συνοδεύουν τα παιδικά παραμύθια. Προτίμησε να αναφερθεί σε θρύλους της Ιταλίας, ενώ δίνει ιδιαίτερο βάρος στο θάνατο και την προδοσία (ο Τζεπέτο κλείνεται στη φυλακή ύστερα από καταγγελία του Πινόκιο). Για κάποιους κριτικούς, μάλιστα, ακόμα και η περίφημη μύτη που μεγαλώνει αποτελεί προοίμιο των φροϊδικών θεωριών που δημοσιοποιήθηκαν λίγα χρόνια αργότερα! Οι αναγνώστες ξαφνιάστηκαν από αυτό το σκοτεινό αριστούργημα. Το ίδιο και οι εκκλησιαστικοί κύκλοι, που ξεκίνησαν μια σταυροφορία ενάντια στον Πινόκιο και το δημιουργό του. Ετσι ο Κολόντι υποχρεώθηκε να ανασκευάσει πολλά σημεία της ιστορίας του, ενισχύοντας τον παιδαγωγικό χαρακτήρα του παραμυθιού.
Παρ' όλα αυτά, πολλά «καταραμένα» στοιχεία της αφήγησης διασώθηκαν στην τελική εκδοχή. Ο Πινόκιο προδίδει τον πατέρα του (για να το σκάσει με τους φίλους του), σκοτώνει τον Γρύλλο (για να πάψει να του λέει ενοχλητικές αλήθειες), «φλερτάρει» συνεχώς με τον θάνατο. Ακόμα και η πρώτη συνάντησή του με την καλή νεράιδα αποτελεί κατάδυση στο ζόφο: «...Μια ωραία κοπέλα, με γαλάζια μαλλιά και άσπρο πρόσωπο σαν από κερί, πλησίασε τον Πινόκιο. Είχε τα μάτια κλειστά, τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος και χωρίς να κουνήσει τα χείλη τού είπε με μια φωνή που έμοιαζε να έρχεται από τον άλλο κόσμο: Σε αυτό το σπίτι δεν υπάρχει κανείς. Είναι όλοι νεκροί. Ανοιξέ μου τουλάχιστον εσύ, κλαψούρισε ο Πινόκιο. Είμαι κι εγώ νεκρή. Νεκρή; Και τότε τι κάνεις στο παράθυρο; Περιμένω το φέρετρο που θα έλθει να με πάρει...».
Το αρχικό κείμενο άλλαξε πολύ, προκειμένου να αποκτήσει ο Πινόκιο το εισιτήριο στην επιτυχία. Ομως η βαθύτερη ουσία του μύθου παρέμεινε αλώβητη: το αξίωμα της πραγματικότητας επιβάλλεται πάντα της αρχής της ευχαρίστησης -για να θυμηθούμε τον (συνομήλικο) Φρόιντ! Ή, όπως το έθεσε ο ιταλός φιλόσοφος Μπενεντέτο Κρότσε: «Το ξύλο από το οποίο σκαλίστηκε ο Πινόκιο είναι η ίδια η ανθρωπότητα».
ΠΗΓΗ: http://www.troktikaras.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου