Ακυρώνουν το θεσμό των αδειών

«Δεν χορηγούμε άδεια, γιατί ο κρατούμενος είναι επικίνδυνος». «Θεωρούμε ότι η χορήγηση αδείας δεν θα λειτουργήσει θετικά για την επανένταξή του, λόγω του μεγάλου υπολοίπου της ποινής».

 
Με διάφορα προσχήματα και αυθαίρετες αιτιολογίες που δεν στηρίζονται στο νόμο, η διοίκηση της φυλακής, το συμβούλιο και ο εισαγγελέας αρνούντα
.συχνά σε κρατούμενους, καταδικασμένους σε πολυετείς καθείρξεις για σοβαρά εγκλήματα, το δικαίωμα προσωρινής εξόδου από τη φυλακή.

Στην πιο πρόσφατη περίπτωση, μια παρόμοια άρνηση χορήγησης άδειας στον κρατουμένο Β. Πάλλη ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της αγανάκτησής του και, όπως λένε φίλοι και συνήγοροί του, τον οδήγησε στην πράξη του σοβαρού αυτοτραυματισμού του μέσα στο κελί. Το ζήτημα είναι ιδιαιτέρως σοβαρό, μια και ο συγκεκριμένος κρατούμενος έχει συμβάλει σημαντικά στην οργάνωση του κινήματος των φυλακισμένων, που με αλλεπάλληλες εξεγέρσεις και αποχές συσσιτίου διεκδικούν ανθρώπινες συνθήκες κράτησης.

Για τον ίδιο λόγο -άρνηση χορήγησης αδείας- άλλος κρατούμενος στις Φυλακές Μαλανδρίνου, ο Χρ. Φίλος, ξεκίνησε πολυήμερη απεργία πείνας καταγγέλλοντας την απαράδεκτη τακτική των σωφρονιστικών και δικαστικών αρχών.

Η πίεση που δέχονται οι 12.000 και πλέον κρατούμενοι στις ελληνικές φυλακές είναι τρομακτική. Οι άδειες έχουν λειτουργήσει μέχρι σήμερα ως δικλίδα ασφαλείας για την αποσυμπίεση της συσσωρευμένης έντασης. Ως θεσμός είναι ιδιαίτερα επιτυχημένος αφού η συντριπτική πλειονότητα των κρατουμένων γυρίζει κανονικά στη φυλακή. Κάθε χρόνο χορηγούνται συνολικά περίπου 5.000 άδειες σε συνολικά περίπου 2.000 κρατούμενους. Από αυτούς ένας απειροελάχιστος αριθμός, κατά μέσο όρο 70-75 κρατούμενοι ετησίως, παραβιάζουν το μέτρο και δεν επιστρέφουν στα κελιά τους (ποσοστό μεταξύ 3,5% και 4% του συνόλου των αδειών, από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη).

Οπως συμβαίνει όμως σχεδόν παντού στην Ελλάδα, η απόσταση ανάμεσα σε γενικόλογες διακηρύξεις προθέσεων και στην υλοποίησή τους είναι τεράστια. Ολες οι κυβερνήσεις τάσσονται υπέρ του θεσμού των αδειών, που επιτρέπει στους κρατούμενους να έρχονται σε επαφή με την οικογένειά τους και να επανεντάσσονται σταδιακά στην κοινωνία. Στην πράξη, όμως, άλλοτε με νομοθετικά μέτρα άλλοτε με τον αυστηρό, τυπικό τρόπο εφαρμογής τους, η χορήγηση αδειών αποτελεί πάντα ένα σημείο έντονης τριβής μεταξύ κρατουμένων και πολιτείας.

Τελευταία αιτία έντασης αποτελεί η ρύθμιση της προηγούμενης κυβέρνησης, η οποία δίνει τη δυνατότητα στους εισαγγελείς επόπτες της φυλακής να ασκούν εφέσεις στις αποφάσεις των συμβουλίων της φυλακής που χορηγούν άδεια απουσίας σε κρατούμενους. Την τελική απόφαση λαμβάνει εδώ το δικαστήριο, το οποίο συχνά εναρμονίζεται με την αρνητική παρέμβαση του εισαγγελέα.

Μειώνουν ή αναστέλλουν τις άδειες

Από την άλλη, μια θετική εξέλιξη όπως η αύξηση του αριθμού των ημερών αδείας από πέντε σε έξι, καταστρατηγείται, αφού, όπως καταγγέλλει η Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων, οι διευθύνσεις πολλών φυλακών αναστέλλουν τις άδειες ή μειώνουν τη χρονική διάρκειά τους.

Ηδη από το 2008, με ειδική έκθεσή του και ο Συνήγορος του Πολίτη, ο οποίος έγινε δέκτης ανάλογων καταγγελιών, διαπίστωνε σωρεία παραβιάσεων της νομοθεσίας. Σύμφωνα με την έκθεση, πολλά αιτήματα κρατουμένων για χορήγηση αδειών απορρίπτονται με συνοπτικές διαδικασίες, άλλοτε χωρίς αιτιολογία και άλλοτε με γενικόλογες πανομοιότυπες αναφορές. Οπως αναφερόταν στην έκθεση, τέτοιες πρακτικές ευνοούν την αυθαιρεσία, την αδιαφάνεια και τη διαφθορά εντός των τειχών.

Προβληματική είναι εξάλλου και η εργασία στη φυλακή, τόσο αυτή που οδηγεί σε επαγγελματική επιμόρφωση όσο και εκείνη που αφορά αναγκαίες δουλειές της φυλακής (π.χ. καθαριότητα, κυλικείο, σκουπίδια). Ειδικά οι πρώτες είναι σπάνιες, αφού τα προγράμματα επαγγελματικής αποκατάστασης εντός φυλακής είναι ελάχιστα. Οι θέσεις εργασίας οδηγούν εξάλλου και σε ευεργετικό υπολογισμό στην έκτιση της ποινής, με αποτέλεσμα η μεγάλη ζήτηση να μην ικανοποιείται και να προκαλεί υποψίες για ευνοϊκή μεταχείριση συγκεκριμένων κρατουμένων από τη διοίκηση.

ΠΗΓΗ:   http://newscity1.blogspot.com